ไร้ใบ

"ถ้าตั้งใจว่าทำได้ แม้หินหนักก็ยกไหว

ถ้าคิดว่าทำไม่ได้ ทรายหนึ่งกำมือก็ยกขึ้นยาก"

เป็นยังไงละไอ้ใบขับขี่บอกหน่อยสิต้นมันเป็นยังงัย เป็นยังไงละไอ้ต้นขับขี่บอกหน่อยสิจะเก็บใบมาฝาก ทันทีที่แตะปุ่มรับสาย พลันปรากฏเสียงที่ร้อนรนจากปลายสายลั่นเข้ามา ราวกับเป็นเจ้ากรรมนายเวรว่า จารย์ครับตอนนี้ผมมาซื้อของที่ร้านแถวบ้านอาจารย์ จ่ายเงินปุ๊บรับของปั๊บ พอเหลือบมองเอกสารในมือที่พนักงานสาวแสนสวยส่งให้ เขียนข้อความว่า "ใบส่งของ/ใบเสร็จรับเงิน(ไม่ใช่ใบกำกับภาษี)" ทำให้ผมสงสัยว่าร้านแถวบ้านอาจารย์แท้ๆ ทำไมถึงไม่ออกใบกำกับภาษี ส่งมอบให้ตอนที่ส่งมอบสินค้า เหมือนที่อาจารย์สอนในคลาส เรียกว่าใกล้เกลือกินด่างหรือเปล่า ไม่อยากรู้หรือไม่อยากถาม ผมสนใจแค่ว่าเราสามารถนำไปเป็นหลักฐานขอคืนเป็นภาษีซื้อได้ไหม

ร้านแถวบ้านผมมันเกี่ยวอะไรกับผมละครับคุณพี่ ผมสอนมาเองกับมือแบบคุณพี่แท้ๆ ยังจำเรื่องราวด้านภาษีได้ไม่ครบไม่จบสักด้าน มีปัญหาที่ต้องให้ผมมาเคลียร์อยู่บ่อยครั้ง รู้สึกเหมือนผมทำงานใช้ทุนการศึกษาให้คุณพี่ตลอดเลย เรื่องราวของภาษีมูลค่าเพิ่ม เค้ากำหนดไว้ชัดเจนว่าผู้ประกอบการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม มีหน้าที่เรียกเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม เมื่อขายสินค้าหรือให้บริการ โดยต้องจัดทำใบกำกับภาษีส่งมอบให้ผู้ซื้อสินค้าหรือผู้รับบริการ เพื่อเป็นหลักฐาน จากนั้นผู้ขายสินค้าหรือผู้ให้บริการ ในฐานะผู้ประกอบการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม มีหน้าที่นำส่งภาษีขาย ส่วนคุณพี่ในฐานะผู้ซื้อหรือผู้รับบริการมีสิทธิที่จะขอคืนภาษีมูลค่าเพิ่ม ไม่ต้องตีความอะไรเพิ่มเติม ก็พอเดาได้ไม่ยากว่า ถ้าไม่ได้เป็นผู้ประกอบการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม ก็ย่อมไม่มีหน้าที่เรียกเก็บภาษีขายและไม่มีหน้าที่ต้องจัดทำใบกำกับภาษีส่งมอบ

คุณพี่ต้องตอบคำถามให้ได้ว่า ร้านที่คุณพี่ไปซื้อสินค้าเค้าเป็นผู้ประกอบการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มไหม หากจะตรวจสอบแบบให้ลึกสุดใจ เอ๊ย..ให้ถึงต้นตอก็ต้องขอเอกสารการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม ที่เค้าเรียกว่า ภ.พ. 20 มาดู หรือเข้าไปเวียนว่ายใน Web ของคุณสรรพ์ค้นหาดูก็น่าจะได้คำตอบ แต่เอาง่ายกว่านั้นคือ ดูว่าใบเสร็จรับเงินที่ได้รับมาระบุจำนวนภาษีมูลค่าเพิ่มหรือไม่ หากมีราคาสินค้าและภาษีมูลค่าเพิ่ม พอเดาได้ว่าร้านค้านั้นจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม แบบนี้ค่อยทวงถามใบกำกับภาษีเพื่อเป็นหลักฐานว่าได้ชำระภาษีมูลค่าเพิ่มไปจริง จะได้นำมาเป็นหลักฐานขอคืนภาษีมูลค่าเพิ่มตามสิทธิอันพึงมีพึงได้ จะได้รับแต่ใบเสร็จรับเงินอย่างเดียวแบบนี้ยอมไม่ได้ คุณสรรพ์จะขุ่นเคืองและประเคนเบี้ยปรับเงินเพิ่มได้ในภายหน้า

หากใบเสร็จรับเงินที่ได้รับ ระบุแต่จำนวนเงินค่าสินค้า ยังพอเดาต่อได้ว่าผู้ขายสินค้าไม่ได้จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม มาแนวนี้จะเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มจากเราก็ไม่ได้ จะออกใบกำกับภาษีให้เราก็ไม่ได้ เราก็นำใบเสร็จรับเงินไปบันทึกเป็นรายจ่ายหรือต้นทุนทั้งจำนวน ไม่ต้องไปถวิลหาใบกำกับภาษีและไม่ต้องอ้อนวอนขอให้เปลืองเวลา เผลอไผลหากผู้ขายหลวมตัวออกให้ อาจจะกลายเป็นใบกำกับภาษีปลอม เดือดร้อนหนักกว่าเดิมไปอีก

            งานนี้สรุปง่ายๆ ว่าไร้ใบกำกับย่อมไม่มีหลักฐานในการนำมาขอคืนภาษีมูลค่าเพิ่ม เมื่อเราไม่ได้จ่ายภาษีมูลค่าเพิ่ม ก็ย่อมไม่สามารถขอคืนภาษีซื้อได้ และเมื่อผู้ขายสินค้าหรือผู้ให้บริการ ไม่ได้จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม ไม่ว่าจะเป็นเพราะรายได้ไม่ถึงเกณฑ์ 1.8 ล้านบาทต่อปี หรือเพราะได้รับยกเว้นภาษีมูลค่าเพิ่ม ย่อมไม่สามารถเรียกเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม และไม่สามารถออกใบกำกับภาษีได้..เอวังจึงมีด้วยประการฉะนี้