ขายไม่ขายก็ต้องเสียภาษี

เปิดร้านค้าเล็กๆ ให้คนแก่ขาย #แต่บ้านเป็นตึก3ชั้น#ขายของเล็กๆ น้อยๆ 

ภาษีมันปีละ 10,000 เลย เหรอครับ 

ขอถามผมไม่รู้จริงๆครับ ถ้าขายบุหรี่กับเหล้า ต้องเสียปีละ10,000 เลยหรือ 

อะไรมันจะโหดปานนั้น

            เป็นข้อความที่บังเอิญได้ไปอ่านพบ ยามที่แอบหลบภรรยา และบรรดาน้องๆ ที่เคารพในสำนักงานไปท่อง Social เพื่อ up skill สมอง ที่ค่อนข้างอ่อนล้าตามอายุขัย ซึ่งเชื่อว่าคงสร้างแนวร่วมแห่งความทุกข์ระทมเวลาโดนประเมินภาษีได้ไม่มากก็น้อย แต่สิ่งที่ชวนให้ขบคิดกันต่อว่า ภาษีโหดร้ายอย่างนั้น จริงๆ หรือเราไม่ควรปล่อยให้คุณสรรพ์ตกเป็นจำเลยของสังคมโดยไม่มีโอกาสได้แก้ตัว มาแกะรอยปัญหาที่เกิดขึ้นแล้วมาดูกันว่าคุณสรรพ์จะหลุดจากข้อกล่าวหาได้หรือไม่

            มาแกะกันทีละประเด็น

            บ้านตึก 3 ชั้น เปิดเป็นที่ขายของชำ

            ให้คุณแม่ขายของ

            ภาษีปีละ 10,000 บาท

            ไม่มีข้อมูลอื่นใดไม่ว่าจะมีรายได้เท่าไหร่ก็ต้องแกะรอยกันตามนี้ เพื่อให้เห็นภาพเวลาที่ใครโดนปัญหาแบบนี้ เราต้องเริ่มต้นจากภาษีที่เกี่ยวข้อง ซึ่งคงไม่ขอนำมาบอกเล่าทั้งหมดในที่นี้ แต่ขอหยิบยกที่คาดว่าจะเกี่ยวข้องก็น่าจะพอโดยประเด็นที่คาดว่าจะถูกประเมินคงมีเพียง 3 เรื่องหลักๆ คือ

- ภาษีเงินได้

- ภาษีมูลค่าเพิ่ม

- ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง

            เรื่องแรกคือภาษีเงินได้ ซึ่งจากการที่ให้คุณแม่ขายของสามารถฟันธงได้เลยว่าคุณแม่ต้องนำรายได้จากการขายของชำไปรวมเป็นเงินได้ เพื่อคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา โดยคุณแม่มีหน้าที่ต้องยื่นแบบเสียภาษีปีละ 2 ครั้ง

ครั้งที่ 1 นำรายได้ที่เกิดขึ้นระหว่างเดือน ม.ค. - มิ.ย. ไปยื่นแบบ ภงด. 94 ภายในเดือน ก.ย.

ครั้งที่ 2 นำรายได้ที่เกิดขึ้นระหว่างเดือน ม.ค. - ธ.ค. ไปยื่นแบบ ภงด. 90 ภายในเดือน มี.ค. ปีถัดไป

            ส่วนจะเสียภาษีเท่าไหร่ จะถึงหมื่นหรือไม่คงบอกไม่ได้ เพราะไม่มีข้อมูลให้สืบต่อได้ว่า เงินได้มากน้อยแค่ไหนอย่างไร เราไปดูกันต่อสำหรับภาษีตัวที่ 2 ซึ่งโหดร้ายไม่แพ้กัน คือภาษีมูลค่าเพิ่ม ซึ่งคุณแม่มีหน้าที่ต้องจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม หากมีรายรับเกินกว่า 1.8 ล้านบาทต่อปี และเมื่อจดทะเบียนแล้ว มีสิทธิและหน้าที่ดังนี้

1. สิทธิในการขอคืนภาษีมูลค่าเพิ่มจากการซื้อสินค้า หรือรับบริการ

2. หน้าที่ในการจัดทำใบกำกับภาษี เมื่อมีการขายสินค้า ให้บริการ หรือรับชำระเงิน

3. หน้าที่ในการเรียกเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม

4. หน้าที่ในการจัดทำรายงานภาษีมูลค่าเพิ่ม และนำส่งภาษีขาย

เรื่องราวของภาษีมูลค่าเพิ่มเป็นประเด็นที่สร้างความปวดร้าวให้กับคนทำธุรกิจ คนขายสินค้า ไม่ว่าจะ on line หรือ off line กันมามาก เพราะไม่เคยรู้แม้สักนิดว่า ต้องจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม มักคิดว่าเป็นเรื่องของนิติบุคคล ซึ่งต้องบอกว่าเป็นความเข้าใจที่ผิดมากๆ

ภาษีตัวสุดท้าย ซึ่งให้คาดเดาก็คิดว่าการประเมินให้เสียภาษีหลักหมื่นในคราครั้งนี้ น่าจะเป็นเรื่องนี้มากกว่าเรื่อง อื่นๆ ซึ่งถือเป็นเรื่องที่สร้างความทุกข์ให้กับเจ้าของทรัพย์สิน ประเภทที่ดิน สิ่งปลูกสร้างกันทุกหย่อมหญ้า เรามาเริ่มปูพื้นกันเล็กๆ สำหรับภาษีตัวนี้ก่อน โดยภาษีตัวนี้จะเก็บจาก

1.  เจ้าของที่ดิน สิ่งปลูกสร้าง หรือผู้ใช้ประโยชน์ในที่ดิน สิ่งปลูกสร้าง

2.  ราคาประเมินที่ดิน สิ่งปลูกสร้าง

3.  การใช้ประโยชน์ที่ดิน สิ่งปลูกสร้าง

            เมื่อเข้าใจแล้วว่าภาษีตัวนี้เก็บอย่างไร ไปดูกันต่อว่าต้องเสียภาษีมากน้อยแค่ไหน ก็ต้องบอกว่าวิธีการคำนวณไม่ซับซ้อนซ่อนเงื่อนเหมือนภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา หรือนิติบุคคลว่ากันตรงไปตรงมาดังนี้

มูลค่าที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง - มูลค่าของฐานภาษีที่ได้รับยกเว้น X อัตราภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง

            รู้และเข้าใจวิธีการคำนวณ มาดูกันต่อว่าที่ดินและสิ่งปลูกสร้างเสียภาษีกันเท่าไหร่มากน้อย แค่ไหน ซึ่งก็แบ่งจัดเก็บตามประเภทการใช้ประโยชน์ โดยขอสรุปแบบย่อๆ สั้น ๆดังนี้

-  ใช้ประโยชน์ทางการเกษตร    จัดเก็บสูงสุด อัตรา 0.10%

-  ใช้ประโยชน์เพื่อการอยู่อาศัย  จัดเก็บสูงสุด อัตรา 0.10%

-  ใช้ประโยชน์เพื่อการพาณิชย์  จัดเก็บสูงสุด อัตรา 0.70%

-  รกร้างว่างเปล่า จัดเก็บอัตรา 0.3% ปรับเพิ่มทุก 3 ปี สูงสุดไม่เกิน 3%

            อย่าเพิ่งตกอกตกใจกับเรื่องภาษีตัวนี้จนมากเกินไปนะ เอาไว้จะมาเล่าๆ ใหัฟังไปเรื่อยๆ ตอนนี้ปูแค่พอรู้พอเห็น เวลาจะทำอะไรจะได้เข้าใจว่าภาษีมันอยู่รอบตัวเราจริงๆ คราวนี้มาตบท้ายก่อนจากว่า หากคุณแม๊ เอ๊ยคุณแม่โดนภาษีตัวนี้จริง ๆ ต้องบอกว่าโดนเพราะมีการใช้ประโยชน์ ที่ดินและสิ่งปลูกสร้างในเชิงพาณิชย์ ซึ่งจะเสียภาษีจากราคาประเมินของอาคารพาณิชย์ 3 ชั้น ไม่ได้เกี่ยวข้องว่าจะมีรายได้มากน้อยแค่ไหน เพราะเรื่องรายได้ต้องไปเสียภาษีเงินได้และภาษีมูลค่าเพิ่มแยกไปอีกเรื่อง

            งานนี้จึงต้องไปดูว่า ราคาประเมินอาคารพาณิชย์มีมูลค่าเท่าไหร่ ได้แล้วมาดูต่อว่ามีการยกเว้นหรือไม่ หากมีก็นำมาหักออก เหลือเท่าไหร่ก็ไปเอาอัตราภาษีมาคูณ หากเห็นว่าเจ้าหน้าที่ ประเมินสูงไปก็ไปถกเถียง เอ๊ยไปชี้แจงหรืออุทธรณ์ภาษี สามารถใช้สิทธิทำได้ไม่มีปัญหาอะไร

            แต่งานนี้อาจจะเสียภาษีน้อยลง เพราะในความเป็นจริงคุณแม๊ใช้แค่พื้นที่ชั้นล่างมาเป็นร้านค้า ส่วนชั้น 2 และ 3 เดาว่าใช้เป็นที่พักอาศัย เท่ากับว่าอาคารนี้จะเสียภาษีจากการใช้ประโยชน์ 2 ประเภท เสียภาษี 2 อัตรา น่าจะประหยัดภาษีได้ไม่มากก็น้อย คงพอจะเห็นภาพที่ชัดเจนขึ้นว่า ภาษีเสียน้อยลงได้ถ้ารู้และทำได้อย่างถูกต้อง เดี๋ยวรอบถัดไปจะหยิบนำเรื่องนี้มาเล่าให้ฟังว่า คุณแม๊ จะประหยัดภาษีได้แค่ไหน วันนี้ขอไปชำระภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างก่อนนะครับ คนมีบ้านหลายหลังก็ปวดใจหน่อยช่วงนี้